پس از انفجار مهیب بندر بیروت و تحولات پی در پی پس از آن که منجر به استعفای دولت حسان دیاب از قدرت شد، امروز مباحث سیاسی در فضای درونی هندسه قدرت در لبنان حول انتخاب نخست وزیر جدید میچرخد و همگان در این باره بحث میکنند که چه کسی نخستوزیر شود. در این میان، یکی از مواردی که توجهات را به خود جلب کرد، اعلام حمایت جنبش حزبالله از نخستوزیری سعد الحریری بود؛ کسی که در گذشته زاویه قابل توجهی با این جنبش از خود نشان داده بود. با توجه به رأی اخیر دادگاه رسیدگی به پرونده ترور مرحوم رفیق الحریری، نخست وزیر فقید لبنان، به نظر میرسد سعد الحریری، فرزند وی به این نتیجه رسیده حزبالله در ترور پدرش نقشی نداشته است. بنابراین سوءتفاهمها و شاکله ذهنی منفی که در سعدالحریری درباره قاتلان پدرش وجود داشت، احتمالاً برطرف شده است. از سوی دیگر، حزبالله هم در گذشته مشکل چندانی با وی نداشت و عمده چالشها به خاطر فشار عربستان و ایالات متحده آمریکا برای ایجاد خط تقابل بین سعد و این جنبش شکل میگرفت. امروز حتی عربستان که قبلاً حامی درجه یک حریری بود، با نخستوزیری او مخالفت کرده است و حریری اختلاف نظر شدیدی با سیاستهای محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دارد. به طور کلی هر چه اختلافات سعودی و حریری بیشتر شود، به سود حزبالله خواهد بود.
در لبنان ابتدا قرار بود نواف سلام به عنوان گزینه تشکیل کابینه انتخاب شود، اما به دلیل مخالفت فراکسیونهای پارلمانی، کنار گذاشته شد. گزینه مورد نظر کنونی فراکسیونها و شخص میشل عون، رئیس جمهور لبنان، سعد الحریری است. این امید میرود که او بتواند نفش متعادلکنندهای بین جریانهای قومی و طایفهای در لبنان ایجاد کند و با توجه به اینکه حریری مورد توجه فرانسه هم است، میتواند در واقع یک کابینه معتدل و همسو با همه طیفهای سیاسی لبنان تشکیل دهد و در این دوره گذار که لبنان نیازمند کمک مالی جامعه جهانی است، الحریری میتواند موفقیت بالایی بدست بیاورد.
به طور کلی حزبالله و شخص سیدحسن نصرالله، نگاهی فراملی و فراطایفهای دارند و هیچ گاه خود را وارد اختلافات طایفهای و جریانهای سیاسی نکردهاند. حزبالله به دلیل سیاستهای معتدلی که در لبنان کنونی اتخاذ کرده همواره مورد حمایت همه طوایف لبنان حتی الحریری که در گذشته به دلیل فشارهای عربستان و آمریکا با حزبالله زاویه داشت، قرار داشته است. به نظر میرسد راهبرد حزبالله دربرگیرنده خواست و اراده ملت لبنان است و هیچ گاه حتی در اختلافات شیعه-شیعه هم ورود نکرده و تلاش داشته از ورود به اختلافات درون طایفهای پرهیز کند.
به هر حال مسئله انتخاب نخستوزیر در لبنان فقط موکول به نظر یک حزب و جریان نمیشود و بسیاری از کشورها از فرانسه و عربستان تا آمریکا و امارات در شاکله نظام حاکمیتی لبنان نقش دارند و در انتخاب کابینه به رئیس جمهور و پارلمان فشار وارد میکنند. از آنجا که سعدالحریری نزدیک به طیفهای خارجی و قدرتهای فرامنطقهای است، میتواند یک نوع تعادل بین جریانهای سیاسی و خط خارجی ایجاد کند. البته او قطعاً گزینه مطلوبی نیست اما سیاست، همیشه دنیای انتخاب بین بد و بدتر است. حریری میتواند با تشکیل کابینه که با حزبالله و جریانهای سیاسی زاویه نداشته باشد، به موفقیتهایی در زمینه جذب کمکهای خارجی دست پیدا کند، به خصوص که امروز بیشتر مشکلات لبنان، اقتصادی است.
نظر شما